KOLEKCJA WYOBRAŻEŃ
Byczkowska / Frycz / Goździk / Górski / Jankowska / Kalita / Maj / Minkowska / Rucińska / Tomaszewski / Walesiak
TR Warszawa / Marszałkowska 8 /
PREMIERA 2.10.2020 /
Kolekcja wyobrażeń
Katarzyna Minkowska, Tomasz Walesiak
Prezentowany w formie spektaklu wybór scen, obiektów i artefaktów rozpięty jest pomiędzy dwiema przenikającymi się płaszczyznami. Pierwsza z nich dotyczy mitologicznej historii bogini Demeter, której córka – Kore – została porwana przez Hadesa, gdy na łące pod Enną schyliła się po kwiat narcyza. Druga z płaszczyzn odwołuje się do współczesnych aktów przemocy, m.in. do zdarzenia z ubiegłego roku – w Utica w stanie Nowy York dwudziestojednoletni Brandon Clark zamordował Biancę Devins, osiemnastoletnią e-girl, i zamieścił relację z jej morderstwa na internetowym komunikatorze Discord.
Na tworzącą spektakl kolekcję składają się różne formalnie elementy – nagrania video i audio, sceny aktorskie oraz obiekty przestrzenne. Tematy mityczne znajdują swoje odbicie w wirtualnych przestrzeniach i na odwrót – zjawiska zaczerpnięte z Facebooka i Instagrama wpisują się w strumień antycznego uniwersum. Punkt wyjściowy do pracy nad kolekcją stanowił internetowy projekt R.I.P. Kore, przygotowywany w okresie pandemicznego lockdownu, podczas którego artystki i artyści tworzyli życiorysy postaci – profile na portalach społecznościowych rozwijane w ramach relacji, postów i live streamów.
Strata – rozumiana jako śmierć, tragedia, ale również jako nieodłączna część zmiany – to wspólny mianownik łączący wszystkie obiekty. Odchodzenie, znikanie, wizerunki, które pozostają po zmarłych i wizerunki otaczane kultem to tematy, które najsilniej wybrzmiewają w kolekcji. Różnorodność elementów pozwala rozpatrywać je intelektualnie, w kontekście teorii widzenia i pamięci, jak również emocjonalnie – poprzez odwołanie do uniwersalnych sytuacji międzyludzkiej bliskości i jej końca – pożegnania, wynikającej z niego pustki oraz zapomnienia.
Jean Baudrillard
„Dlaczego wszystko jeszcze nie zniknęło? Esej ostatni”
Wszystko bowiem, co żyje, swe życie zawdzięcza znikaniu. […]
Można by zatem sądzić, iż wszystko, co znika – instytucje, wartości, zakazy, ideologie i same idee – nawet po swym zniknięciu, wiedzie jakiś potajemny żywot pośmiertny, wywierając na wszystko, co pozostaje, pewien utajony wpływ, niczym starożytne bóstwa przejawiające się w epoce chrześcijańskiej pod postacią demonów. […]
Wszystko bowiem, co znika, przenika do naszego życia w minimalnych dawkach, częstokroć o wiele bardziej dla nas groźnych aniżeli panujące nad nami widzialne moce. […]
Znikanie można wszakże pojmować także w odmienny sposób, jako wyjątkowe wydarzenie, jako obiekt szczególnego pragnienia – pragnienia nieistnienia, bynajmniej nie negatywnego, wręcz przeciwnie: pragnienia ujrzenia świata istniejącego pod naszą nieobecność. […]
Kultem otaczamy rzeczywistość i jej zasadę; jednakże – i na tym polega cały problem, przed jakim teraz stajemy – czy tak naprawdę kultem tym otaczamy rzeczywistość, czy może jej zanik?
J. Baudrillard, Dlaczego wszystko jeszcze nie zniknęło? Esej ostatni, przeł. S. Królak, Wydawnictwo Sic!, Warszawa 2009.
J. Baudrillard, Pourquoi tout n’a-t-il pas déjà disparu?, copyright Editions de l’Herne 2008, wszystkie prawa zastrzeżone.
⇑
obiekt #1
RIP KORE 2020
found footage film
Autor/ka: @EchoOreadaTV
Tribute video / fan-made video wykonane w technice kolażu materiałów udostępnianych przez użytkowniczkę @korexanax01 na jej profilach w mediach społecznościowych (Instagram, Facebook, TikTok, YouTube) w okresie od czerwca 2018 do lipca 2019 roku. Zapis stanów emocjonalnych, wyznań i akcji performatywnych e-girl w roku poprzedzającym tragiczne wydarzenia.
obiekt #2
ELEUSIS 2020
video-archiwum
⇓
Dokumentacja fotograficzna stanowiska archeologicznego w ruinach kompleksu świątynnego Eleusis poświęconego kultowi Kore, Demeter i Hadesa.
„Eleusis leży rozczarowane pod żółtoszarą powłoką pyłów i dymu. Cementownie kawałek po kawałku pożerają jego poszarpaną scenerię. Autobusy jeżdżą po dawnej Świętej Drodze.
Kerényi, Eleusis. Archetypowy obraz matki i córki, przeł. I. Kania, Wydawnictwo Homini, Kraków 2012.
⇒
oḃ̸̩ĩ̵̡e̴̱͊k̶̕ͅt̷͉̒ ̶̛͇#̸̱̿3
TAŚMY ELEUZYJSKIE
kolekcja zapisów datowanych od VII w. p.n.e. do 2020 roku
work in constant progress
⇐
obiekt #4A
MOJA CÓRKA KORE
zapis video 12.05.2019
⇒
obiekt #5
DLACZEGO WSZYSTKO JESZCZE NIE ZNIKNĘŁO?
zapis video 26.05.2020
obiekt #6
ODCINEK O ŚMIERCI
@korexanax01 @narkissos_the_boy
live stream / Facebook
czerwiec 2019
Zapis video. Epizod z wirtualnego życia dwójki użytkowników, ujętego w formę serialu, na który składają się materiały udostępniane przez nich na portalach społecznościowych: fotografie, nagrania, teksty, zapisy video. W odcinku o śmierci przyglądamy się intymnej rozmowie dotyczącej rzeczy ostatecznych.
NARCYZ |
a ty traktujesz mnie poważnie? |
KORE |
tak / nie / tak |
NARCYZ |
nabijasz się ze mnie |
KORE |
chcę tańczyć |
⇑
obiekt #7
WYRWANIE KWIATU NARCYZA
rekonstrukcja wydarzeń z 14 lipca 2019 roku
scena dramatyczna na dwójkę aktorów oraz medium
fragment scenariusza Stream
⇓
obiekt #8
MOV_04_20190714
zapis video
autor / data realizacji / źródło – nieznane
obiekt #9
KORE znaczy DZIEWCZYNA
maska pośmiertna
odlew w gipsie dentystycznym
kopia no. 3
„Teraz jednak Hades przychodził prosić o zakładnika. Chciał mieć w pałacu śmierci kobietę. Nie mogła nią być żadna inna, tylko córka Zeusa a Hadesa bratanica, której już od dłuższego czasu się przyglądał: Persefona czy też Persefatta, mroczne imiona, które mówiły o zabójstwie (phónos) i grabieży (pérsis), imiona nadane piękności bez imienia, która nazywała się tylko: Dziewczyna – Kora.”
K. Kerényi, Eleusis. Archetypowy obraz matki i córki, przeł. I. Kania, Wydawnictwo Homini, Tyniec 2012.
⇑
obiekt #10A
obiekt #10
#i’m_sorry_bianca
fotografia cyfrowa
Bianca Michelle Devins padła ofiarą morderstwa 14 lipca 2019 roku. Sprawa stała się głośna, gdy zdjęcie jej ciała wykonane przez mordercę zostało upublicznione na komunikatorze Discord, a następnie rozpowszechnione w innych wirtualnych przestrzeniach. Mimo zakazu sądowego oraz wysiłków czyścicieli internetu, zdjęcie jest wciąż udostępniane na zasadach viralu.
o̶̜̓ḅ̷̛i̵̎e̸͛k̷̆t̴̀ ̶̣̀#̸̋1̵̛̯1
PEACE. L̵͠OV̶̨͙̬̰̣͎̎̔̍̂E̴̐ͅ. EMPATHY̵̸͇͎̎̀
komentarze wybrane
obiekt #12
#my_death
1. last_will
video testament
2. kore_is_out
strony z pamiętnika
⇓
Testament w formie live streamu.
Popularna wśród nastolatków zabawa w śmierć przyjmuje konkretny kształt ostatniej woli, w której Kore życzy sobie odprawienia serii wirtualnych rytuałów: profile in memoriam, wydarzenie RIP KORE, wirtualne nekrologi.
obiekt #13
CHRYSOCOMA
instalacja z tworzyw sztucznych i materiałów organicznych
O wierzbo, wierzbo! Czemu cieką
Łzy z twoich liści w wodę szarą?
Że nad tą smętną rośniesz rzeką,
Że w fal jej szumie ból i jęk?
Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Wierzba (fragment)
Wierzba płacząca, nagrobna, wierzba żałobna.
Z kwiatów wierzby sporządzano napój, a liście i gałązki kładziono pod łoże, zwłaszcza w czasie obchodów greckiego święta kobiet – tesmoforie, odbywającego się jesienią ku czci Kore i Demeter.
oḃ̸̩ĩ̵̡e̴̱͊k̶̕ͅt̷͉̒ ̶̛͇#̸̱̿1̵̱̒9
ZASTYGANIE
instalacja performatywna wokół kopii grupy rzeźbiarskiej Demeter i Kora ze wschodniego przyczółka Partenonu
Demeter i Kora
datowanie: przed 1930 r.
rodzaj: rzeźba
technika: odlew
materiał: gips
wymiary: 150,0 × 171,5 × 107,0 cm
lokalizacja: Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego
właściciel: Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie
identyfikator: ŁKr 530
oḃ̸̩ĩ̵̡e̴̱͊k̶̕ͅt̷͉̒ ̶̛͇#̸̱̿1̵̱̒4
KRZYK
próbka rytuałów żałobnych
instalac̷̔̈́j̷̙̫͆̈́a
Badanie granic rekonstrukcji stanów żałobnych w oparciu o ćwiczenia z rozpaczy. Warsztat obejmuje: wspominanie zmarłych, empatyzowanie z ofiarami tragedii, wykład z historii żałoby, seminarium pt. „Phowa – tybetańska szkoła umierania” oraz indywidualne próby z krzyku rozpaczy. Przeżyj na nowo swoją stratę, by na zawsze się od niej uwolnić.
obiekt #15
NARCYZ: OBRAZY ŚMIERCI
dzięki uprzejmości prywatnego kolekcjonera
OBRAZ_01 – MOJA WYMARZONA ŚMIERĆ
monolog na żywo
OBRAZ_02 – WE ARE THE CHAMPIONS
soundtrack wymarzonej śmierci
OBRAZ_03 – ZABAWA #3
instalacja video / performans live
⇑
obiekt #17
MOJA MAMA DEMETER
zapis video 12.05.2019
obiekt #18
DEMETER 2020
zapis kształtu
obiekt #19
ZASTYGANIE
instalacja performatywna wokół kopii grupy rzeźbiarskiej Demeter i Kora ze wschodniego przyczółka Partenonu
Demeter i Kora
datowanie: przed 1930 r.
rodzaj: rzeźba
technika: odlew
materiał: gips
wymiary: 150,0 × 171,5 × 107,0 cm
lokalizacja: Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego
właściciel: Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie
identyfikator: ŁKr 530
oḃ̸̩ĩ̵̡e̴̱͊k̶̕ͅt̷͉̒ ̶̛͇#20
OŁTARZ
p̴o̴m̶n̵i̷k̶ ̷p̸a̶m̷i̷ę̸c̴i̶ – wo̴r̴k̴ ̸i̴n̴ ̴p̵r̷o̶g̵r̴e̶s̷s̸
Zapominam, jak bardzo boję się spędzać swoje urodziny sama. To znaczy z mamą.
Zapominam, jak to jest jak się przewracasz i potem oglądasz się, czy nikt tego nie widział.
Zapominam o tym, jak się kłamie i o tym, jak mówi się prawdę.
Zapominam, jaka była dobra pizza po lekcjach baletu w sobotę. Z kukurydzą na środku.
Zapominam, jak powinno się być ubraną na zakończenie roku, a jak na pogrzeb.
Zapominam różne gatunki zwierząt. Te, które wyginęły i te, które dopiero wyginą.
Zapominam, jak smakują frytki i to jest najgorsze.
obiekt 21
ZAPOMINAM, ŻE
poemat prozą
fragment scenariusza Stream
Inspirowany I remember Joe Brainarda oraz Je me souviens Georgesa Pereca tekst skupiający się na prywatnym archiwum pamięci. Jeżeli życie da się zapisać za pomocą wspomnień, to czy śmierci nie należy rozważać w kontekście zapominania?
Lete – płynąca przez Hades rzeka zapomnienia. Wypicie wody z jej źródeł powoduje utratę pamięci. Zmarli czynią to przed reinkarnacją, by zapomnieć o życiu, które utracili.
Lista obiektów
obiekt #1
RIP Kore 2020
found footage film
obiekt #2
ELEUSIS 2020
video-archiwum
obiekt #3
TAŚMY ELEUZYJSKIE
kolekcja zapisów datowanych od VII w. p.n.e. do 2020 roku
work in constant progress
obiekt #4
MOJA CÓRKA KORE
zapis video 12.05.2019
obiekt #5
DLACZEGO WSZYSTKO JESZCZE NIE ZNIKNĘŁO?
zapis video 26.05.2020
obiekt #6
ODCINEK O ŚMIERCI
@korexanax01 @narkissos_the_boy
live stream / Facebook, czerwiec 2019
obiekt #7
WYRWANIE KWIATU NARCYZA
rekonstrukcja wydarzeń z 14 lipca 2019 roku
scena dramatyczna na dwójkę aktorów oraz medium
obiekt #8
MOV_04_20190714
zapis video
autor / data realizacji / źródło – nieznane
obiekt #9
KORE znaczy DZIEWCZYNA
maska pośmiertna
odlew w gipsie dentystycznym
kopia no. 3
obiekt #10
#i’m_sorry_bianca
fotografia cyfrowa
obiekt #11
PEACE. LOVE. EMPATHY
komentarze wybrane
obiekt #12
#my_death
1. last_will
video testament
2. kore_is_out
strony z pamiętnika
obiekt #13
CHRYSOCOMA
instalacja z tworzyw sztucznych i materiałów organicznych
obiekt #14
KRZYK
próbka rytuałów żałobnych
instalacja
obiekt #15
NARCYZ: OBRAZY ŚMIERCI
dzięki uprzejmości prywatnego kolekcjonera
obraz_01
MOJA WYMARZONA ŚMIERĆ
monolog na żywo
obraz_02
WE ARE THE CHAMPIONS
soundtrack wymarzonej śmierci
obraz_03
ZABAWA #3
instalacja video / performans live
obiekt #16
PASSING BY
atlas gatunków wymarłych
obiekt #17
MOJA MAMA DEMETER
zapis video 12.05.2019
obiekt #18
DEMETER 2020
zapis kształtu
obiekt #19
ZASTYGANIE
instalacja performatywna wokół kopii grupy rzeźbiarskiej o nazwie Demeter i Kora ze wschodniego przyczółka Partenonu
obiekt #20
OŁTARZ
pomnik pamięci – work in progress
obiekt #21
ZAPOMINAM, ŻE
poemat prozą
Obsada:
Martyna Byczkowska
Mateusz Górski
Natalia Kalita
Maria Maj
Paweł Tomaszewski
reżyseria, scenografia i tekst: Katarzyna Minkowska
tekst i dramaturgia: Tomasz Walesiak
kostiumy i scenografia: Julita Goździk
wideo: Agata Rucińska
dramaturgia ruchu: Aneta Jankowska
muzyka: Wojciech Frycz
asystent scenografki: Łukasz Mleczak
asystentka reżysera: Aleksandra Śliwińska
inspicjent: Wojtek Sobolewski
kierowniczka produkcji spektaklu: Karolina Pająk-Sieczkowska
koncepcja i wykonanie ciała Demeter i popiersia Kore: Agnieszka Adamska i Julita Goździk
realizacja dźwięku: Miłosz Pawłowski, Jerzy Szelewicz
realizacja światła: Konrad Kajak
realizacja wideo: Łukasz Jara
rekwizytor: Tomasz Trojanowski
budowa dekoracji: Mariusz Basiak, Tomasz Ciężarek, Mariusz Gajdak, Piotr Gromek, Marcin Puanecki, Tadeusz Tomaszewski, Tomasz Trojanowski, Andrzej Tuszewicz, Łukasz Winkowski, Grzegorz Zielski
garderobiane: Elżbieta Kołtonowicz, Teresa Rutkowska
charakteryzatorki: Milena Jura, Dominika Zatońska-Mosior
Współpraca: Adrian Bush, Ewelina Cnota, Andrzej Dąbrowski, Pani Danuta, Tomek Haładaj, Kuba Hampel, Aneta Jankowska, Adam Kubisz, Jakub Ligęza, Bogna Świątkowska, Kasia Wardyńska, Gosia Wrzosek, Rafał Ziemiński
Premiera: 2 października 2020
TR Warszawa/Marszałkowska 8
www.trwarszawa.pl
DEBIUT TR
Spektakl powstaje w ramach nagrody Debiut TR, przyznawanej przez TR Warszawa od 2015 roku podczas Forum Młodej Reżyserii w Krakowie. Celem nagrody jest wspieranie rozwoju artystycznego młodych twórców teatru. Katarzyna Minkowska jest laureatką konkursu Debiut TR 2018.
Produkcja spektaklu współfinansowana przez Akademię Teatralną im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie.
koncepcja programu, teksty i wybór cytatów: Katarzyna Minkowska, Tomasz Walesiak
zdjęcia i video: Agata Rucińska
projekt graficzny programu: Grzegorz Laszuk
redakcja i korekta: Jacek Telenga, Anna Szałas
projekt i wykonanie strony: Anna Szałas
W scenariuszu wykorzystano fragmenty następujących utworów:
Roberto Calasso, Zaślubiny Kadmosa z Harmonią, przeł. Stanisław Kasprzysiak, Czuły Barbarzyńca Press 2010.
Fragmenty poematu Niobe K.I. Gałczyńskiego, http://silesius.wroclaw.pl/2014/12/06/wiersze-zebrane-galczynskiego/
Karl Kérenyi, Eleusis. Archetypowy obraz matki i córki, przeł. Ireneusz Kania, Wydawnictwo Homini, Kraków 2012.
„Fear Poem, or I Give You Back„, copyright 1983 by Joy Harjo. From She Had Some Horses by Joy Harjo. W.W. Norton (New York: 1983). Used by permission of the author.
